Özellikle kimya sektöründe kullanılan tehlike ve işletilebilirlik olarak da tanımlanan HAZOP risk değerlendirme yöntemi, proses güvenliğinde emniyet, depolama, elektrik ve elektronik devrelerde tehlikeleri ve riskleri tespit etmeye yarayan bir uygulamadır.
IEC 61882:2016 standardına göre, proseste oluşabilecek sapmaların olası zararlarını ve etkilerini önlemek amacıyla ekip halinde yapılması gerken bir çalışmadır.
Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkındaki Yönetmelik ile bünyelerinde tehlikeli kimyasallar bulunduran işletmelerin olası bir kazada çalışana ve çevreye olan zararlarının en aza indirilmesi kapsamında yükümlülükler getirmiştir. Büyük endüstriyel kazaya neden olabilecek işyerlerinde olası bir kazanın etkileri dikkate alındığında, yapılacak risk değerlendirmesinin önemi de ortaya çıkmaktadır.
Nitel bir risk değerlendirme metodu olan HAZOP, yarı-kantitatif olarak da uygulanabilmektedir.Anahtar sözcük ve kılavuz kelimeler ile yapılan bir beyin fırtınası çalışmasıdır. Bu metot;
- Proses dizayn aşamasında,
- İşletme aşamasında kullanılabilir.
Çalışmanın Amacı;
- Tasarımdan kaynaklanabilecek sapmaları belirlemek
- Bu sapmalardan kaynaklanan tehlike ve işletilebilirlik problemlerini saptamak,
- Tehlike ve işletilebilirlik problemlerini kontrol etmek için önlem almak,
- Kayıt altına almak.
Çalışmanın başarılı olması için gerekli materyaller;
- Akış diyagramları
- P&ID’ler
- Malzeme bilgi formları (SDS’ler)
- Prosedür ve talimatlar
- Yerleşim Planları (Lay-out’lar)
- İşletim prosedürleri
- Elektrik şemaları
Eğitim İçeriği
- IEC 61882:2016 standardı
- Hazop Tekniğine Giriş
- Tanımlar
- Parametreleri, kılavuz sözcükleri rehber kelimeler
- Planlama
- HAZOP Uygulama Alanları
- P&ID (Borulama ve Enstrüman Diyagramları)
- Enstrüman tipleri
- Ekipman sembolleri
- Düğüm (Node) Seçimi,
- Nedenlerin tespit edilmesi
- Sonuçların tespit edilmesi
- Önlemlerin tespit edilmesi
- Öneri geliştirme
- HAZOP uygulaması – saha çalışması
- HAZOP tablosunun doldurulması
- Örnek Uygulama
- HAZOP – LOPA Bağlantısı (LOPA : Koruma Katmanları Analizi)